Tiếp cận nguyên nhân chóng mặt qua các xét nghiệm

Chóng mặt là triệu chứng phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và thường khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mất thăng bằng hoặc choáng váng. Dù phần lớn nguyên nhân gây chóng mặt không nguy hiểm, nhưng vẫn có những trường hợp tiềm ẩn các vấn đề y khoa nghiêm trọng. Do đó, việc tiếp cận nguyên nhân chóng mặt qua các xét nghiệm là vô cùng cần thiết để đảm bảo việc điều trị đúng và kịp thời.

Nguồn tham khảo: https://www.acare.abbott.vn/tiep-can-nguyen-nhan-gay-chong-mat-qua-cac-xet-nghiem-can-thuc-hien/

Chóng mặt là gì?

Chóng mặt không phải là bệnh lý riêng biệt mà là biểu hiện của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau. Người bệnh có thể cảm thấy:

• Choáng váng, lâng lâng như “say sóng”
• Mất thăng bằng khi đi đứng
• Cảm giác mọi vật xung quanh xoay tròn (đặc trưng của chóng mặt kiểu tiền đình)

Trong nhiều trường hợp, chóng mặt ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, gây lo âu, mất ngủ, làm gián đoạn công việc và sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân gây chóng mặt: từ lành tính đến nguy hiểm

Các nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Rối loạn tiền đình (viêm dây thần kinh tiền đình, bệnh Meniere)
• Huyết áp thấp, mất nước, thiếu máu
• Rối loạn tâm lý (lo âu, trầm cảm)
• Tác dụng phụ của thuốc
• Hạ đường huyết ở người bệnh tiểu đường

Tuy nhiên, không thể bỏ qua các nguyên nhân nguy hiểm hơn như:

• Đột quỵ não
• Nhồi máu cơ tim
• U não hoặc tổn thương hệ thần kinh trung ương

Vì vậy, khi chóng mặt kéo dài, có kèm theo dấu hiệu bất thường như nói khó, yếu tay chân, đau ngực, ngất xỉu…, người bệnh cần đi khám ngay để được chẩn đoán sớm.

Tiếp cận nguyên nhân chóng mặt qua các xét nghiệm

Việc chẩn đoán nguyên nhân chóng mặt không chỉ dựa trên triệu chứng mà còn cần đến các phương pháp xét nghiệm và kỹ thuật cận lâm sàng hiện đại. Dưới đây là các công cụ quan trọng được sử dụng trong đánh giá:

1. Khám lâm sàng và hỏi bệnh chi tiết

Đây là bước đầu tiên giúp bác sĩ phân loại loại chóng mặt (tiền đình, trung ương, chuyển hóa…). Thông tin về thời gian khởi phát, hoàn cảnh xảy ra, tần suất và yếu tố đi kèm (buồn nôn, ù tai, ngất…) là rất quan trọng.

2. Đo huyết áp và nhịp tim

Được thực hiện để phát hiện các tình trạng như hạ huyết áp tư thế hoặc rối loạn nhịp tim – hai nguyên nhân khá phổ biến của chóng mặt, đặc biệt ở người cao tuổi.

3. Xét nghiệm máu

Các xét nghiệm thường quy bao gồm:

• Đường huyết: phát hiện hạ hoặc tăng đường huyết bất thường
• Chức năng tuyến giáp: vì rối loạn tuyến giáp có thể gây chóng mặt
• Huyết sắc tố và sắt huyết thanh: để phát hiện thiếu máu

4. Chẩn đoán hình ảnh

Khi nghi ngờ nguyên nhân từ hệ thần kinh trung ương, các xét nghiệm sau có thể được chỉ định:

• Chụp CT hoặc MRI sọ não: loại trừ đột quỵ, u não, tổn thương não
• Siêu âm Doppler mạch máu cổ: đánh giá tình trạng lưu thông máu lên não

5. Các xét nghiệm chuyên biệt về tai – tiền đình

Trong các trường hợp nghi ngờ rối loạn tiền đình, bác sĩ có thể đề nghị:

• Điện thế tiền đình (VNG)
• Thử nghiệm xoay ghế quay
• Kiểm tra phản xạ tiền đình mắt (VEMP)

Các xét nghiệm này giúp đánh giá chính xác chức năng của hệ thống tiền đình và dây thần kinh liên quan.

Kết luận

Chóng mặt không nên xem nhẹ, đặc biệt khi xảy ra thường xuyên hoặc kèm theo triệu chứng bất thường. Việc tiếp cận nguyên nhân chóng mặt qua các xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Nhờ đó, người bệnh có thể giảm triệu chứng, phục hồi nhanh chóng và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.